સાવન માસની શરૂઆત થઈ ગઈ છે. દેશના અન્ય રાજ્યોની જેમ બિહારના લોકો પણ સાવનનાં પ્રસિદ્ધ અને પવિત્ર શિવ મંદિરોમાં દર્શન અને જળ ચઢાવવા પહોંચે છે. ભગવાન શિવના 12 જ્યોતિર્લિંગોમાંથી એક બાબા બૈદ્યનાથનું મંદિર ઝારખંડમાં આવેલું છે. આ સાથે જ બિહાર અને ઝારખંડમાં ઘણા પ્રખ્યાત શિવ મંદિરો છે, જ્યાં લોકો આ સાવન માં જલાભિષેક કરે છે.
બાબા ગરીબ નાથ, મુઝફ્ફરપુર
મુઝફ્ફરપુરના ગરીબનાથ મંદિરમાં દર વર્ષે કાવડ સાથે સાવન મહિનામાં લાખો ભક્તો આવે છે! બાબાના ભક્તો સોનપુર નજીક પહેલેજા ઘાટ પરથી દક્ષિણ વાહિની ગંગાનું પવિત્ર ગંગા જળ લે છે અને સોનપુર હાજીપુર થઈને ઉઘાડપગું 65 કિલોમીટરની યાત્રા પૂરી કરે છે અને બાબાને જળ અર્પણ કરે છે! આ છે બિહારની સૌથી લાંબા અંતરની કાવડ યાત્રા!
બૈદ્યનાથ મંદિર (દેવઘર), ઝારખંડ
ઝારખંડનું દેવઘર, જેને બૈદ્યનાથ ધામ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તે બાર જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક છે અને 51 શક્તિપીઠોમાંનું એક પણ છે. આ જ કારણ છે કે આ મહાદેવના શિવલિંગને કામના લિંગ કહેવામાં આવે છે કારણ કે અહીં શિવ અને શક્તિ બંનેની પૂજા એક સાથે કરવામાં આવે છે.
હરિહર નાથ, સોનપુર
હરિહર નાથ એ પવિત્ર નારાયણી નદીના કિનારે ભગવાન હરિ અને હરનું પૌરાણિક મંદિર છે. દંતકથા અનુસાર, ગજ અને ગ્રહ વચ્ચે યુદ્ધ થયું, જેમાં ભગવાન વિષ્ણુ સ્વયં આવ્યા અને ગજની મદદ કરી. બાબા ગરીબનાથ કાવડ લઈ જતા ભક્તો હરિહરનાથને જળ અર્પણ કરવાનું ભૂલતા નથી!
બ્રહ્મેશ્વરનાથ મંદિર
બિહારની સાથે જ ઝારખંડમાં હાજર પ્રસિદ્ધ અને પવિત્ર શિવ મંદિરનું નામ લેવામાં આવે તો તે યાદીમાં બ્રહ્મેશ્વર નાથ મંદિરનું નામ ચોક્કસપણે સામેલ છે.કહેવાય છે કે આ મંદિરમાં સ્થાપિત શિવલિંગ સેંકડો વર્ષ જૂનું છે. મંદિરની પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર આ મંદિરની સ્થાપના સ્વયં બ્રહ્માજીએ કરી હતી. આ કારણે આ શિવલિંગને બાબા બ્રહ્મેશ્વર નાથ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
અજગૈબીનાથ મંદિર, ભાગલપુર, સુલતાનગંજ (બિહાર)
અજગૈબીનાથ મંદિર ભગવાન શિવના દુર્લભ પ્રાચીન હિન્દુ મંદિરોમાંનું એક છે અને ભાગલપુર જિલ્લાના સુલતાનગંજમાં આવેલું છે. મંદિરનું પ્રાંગણ મંત્રમુગ્ધ છે અને અહીંના પથ્થરો પરની ઉત્તમ કોતરણી અને શિલાલેખ ભક્તોને આકર્ષે છે.
પહાડી મંદિર, રાંચી
રાંચીના પહારી મંદિર સાથે કેટલીક અનોખી પરંપરાઓ જોડાયેલી છે.ઉદાહરણ તરીકે, અહીં આદિવાસીઓ પહેલા નાગ દેવની પૂજા કરે છે.ત્યારબાદ તેઓ પહારી બાબાની મુલાકાત લે છે.ઝારખંડ સાપની ભૂમિ છે.સાપ પણ શિવનું પ્રતીક છે.સાવન મહિનામાં દરરોજ મંદિર કંવરિયાઓથી ભરાઈ જાય છે. મહાશિવરાત્રી, નાગપંચમી કે સાવન માસમાં ભક્તો મહાદેવના દર્શન કરવા અહીં પહોંચે છે. આ ટેકરી પરથી સૂર્યોદય અને સૂર્યાસ્તનો નજારો જોવા મળે છે.
માધવેશ્વરનાથ મહાદેવ મંદિર, દરભંગા, બિહાર
માધવેશ્વરનાથ મહાદેવ મંદિરની સ્થાપના 350 વર્ષ પહેલા દરભંગાના મહારાજા માધવ સિંહ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. તેમના નામ પરથી મંદિરનું નામ માધવેશ્વરનાથ મહાદેવ મંદિર પડ્યું. મંદિરની સામે જ એક તળાવ ખોદવામાં આવ્યું હતું. વિશેષ દિવસોમાં મંદિરની બાજુમાં પૂજા સામગ્રીની ઘણી દુકાનો શણગારવામાં આવે છે.
અહીં શિવરાત્રિમાં ત્રણ દિવસ અખંડ નામધૂન, નરક નિવારણ ચતુર્દશીમાં મહાદેવનો શ્રૃંગાર અને દર સોમવારે વિશેષ શૃંગારની પરંપરા છે. ભોલે ભંડારી મંદિરમાં કરેલી નિષ્ઠાપૂર્વકની વિનંતી પૂરી કરે છે. આ માન્યતા સાથે લોકો અહીં ભિખારી બનીને આવે છે. લોકો પોતાની મનોકામના પૂર્ણ થયા બાદ બાબા ભોલેનાથની પૂજા કરવાનું ભૂલતા નથી.
બાબા ગાજેશ્વરનાથ ધામ, સાહિબગંજ
બાબા ગજેશ્વરનાથ ધામ ઝારખંડના સાહિબગંજ જિલ્લામાં આવેલું છે. દંતકથા અનુસાર, રાક્ષસ રાજા ગજાસુરે અહીં ભગવાન શિવની કઠોર તપસ્યા કરી હતી. તપથી પ્રસન્ન થઈને ભગવાન ભોલેનાથ ગજાસુરને પ્રગટ થયા. તેથી જ તેને ગજેશ્વરનાથ ધામ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. સાવન મહિનામાં જલાભિષેક કરવા હજારો ભક્તો અહીં આવે છે. આ પહેલા ભક્તો ફરક્કા અથવા રાજમહેલમાંથી ગંગાજળ લે છે. અહીંની પ્રાકૃતિક સુંદરતા પણ તેને ખાસ બનાવે છે.
