વૈષ્ણો દેવી મંદિર હિંદુઓ માટે સૌથી પવિત્ર યાત્રાધામોમાંનું એક માનવામાં આવે છે. વૈષ્ણો દેવી મંદિર (વૈષ્ણો દેવી મંદિર 2023) એ ભારતના સૌથી જૂના પવિત્ર મંદિરોમાંનું એક છે અને વિશ્વભરમાંથી ભક્તો તેમના આશીર્વાદ લેવા અહીં આવે છે. માતા વૈષ્ણો દેવીને દેવી દુર્ગાનો અવતાર માનવામાં આવે છે અને તે ગુફાની અંદર રહે છે. ગુફાની અંદર ત્રણ કુદરતી રીતે રચાયેલી ખડકની રચનાઓ છે, જેને પિંડીઓ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, જે ત્રણ દેવીઓનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે:
મહાકાલી, મહાલક્ષ્મી અને મહાસરસ્વતી. પવિત્ર ગુફા સુધી પહોંચવા માટે ભક્તોને લગભગ 13 કિલોમીટર સુધી પગપાળા જવું પડે છે. પવિત્ર ગુફા સુધી પહોંચવા માટે યાત્રાળુઓ વૉકિંગ પાથ અથવા સીડી લઈ શકે છે. મંદિર સુધી પહોંચવાના અન્ય રસ્તાઓ છે ટટ્ટુ/ઘોડો, પાલખી અથવા હેલિકોપ્ટર સેવાઓ. જો તમે પણ વૈષ્ણો દેવી મંદિરની મુલાકાત લેવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો આજે અમે તમને જણાવીશું કે તમે અહીં કેવી રીતે અને ક્યારે આવી શકો છો. આ સાથે, અમે તમને મંદિરમાં માતાના દર્શન કરવાનો ચોક્કસ સમય (વૈષ્ણોદેવીની યાત્રા), પેસેન્જર સ્લિપ સિસ્ટમ, નજીકમાં જોવા માટેના સ્થળો વગેરે વિશે પણ જણાવીશું.
ફ્લાઇટ
કટરાથી સૌથી નજીકનું એરપોર્ટ જમ્મુમાં છે. જમ્મુ એરપોર્ટ દેશના મોટા ભાગના મોટા શહેરો સાથે સારી રીતે જોડાયેલ છે. ઇન્ડિયન એરલાઇન્સ અને જેટ એરવેઝ બંને જમ્મુ માટે દૈનિક ફ્લાઇટ્સ ચલાવે છે. નવી દિલ્હીથી સરેરાશ ફ્લાઇટનો સમય લગભગ 80 મિનિટનો છે. કટરા જમ્મુથી 48 કિલોમીટરના અંતરે છે અને અહીં પહોંચવા માટે પ્રવાસીઓ ટેક્સી અથવા બસ દ્વારા જઈ શકે છે. કટરા વૈષ્ણો દેવીના બેઝ કેમ્પ તરીકે સેવા આપે છે. અહીંથી લોકો માતા કા ભવન સુધી 13 કિલોમીટર પગપાળા મુસાફરી કરી શકે છે અથવા હેલિકોપ્ટર સેવાઓનો લાભ લઈ શકે છે. મંદિર સુધી જવા માટે તમે પગપાળા ટટ્ટુ/ઘોડા, પાલખી અન્ય માર્ગો લઈ શકો છો.
ટ્રેન
કટરા રેલ્વે સ્ટેશન એ વૈષ્ણોદેવીનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન છે. કટરા રેલ્વે સ્ટેશન દેશના તમામ મોટા શહેરો સાથે રેલ જોડાણ દ્વારા સારી રીતે જોડાયેલ છે. કટરાથી, પ્રવાસીઓ કાં તો 13 કિલોમીટર પગપાળા મંદિરે જઈ શકે છે અથવા હેલિકોપ્ટર પસંદ કરી શકે છે. આ સિવાય તમે ટટ્ટુ/ઘોડા, પાલખીનો સહારો લઈને પગપાળા મંદિર સુધી પહોંચી શકો છો.
રોડ
કટરા રોડ દ્વારા સારી રીતે જોડાયેલું છે અને દેશની રાજધાની જેમ કે દિલ્હી, અમૃતસર, જમ્મુ વગેરે વચ્ચે નિયમિત બસો ચાલે છે. બસ દ્વારા કટરા પહોંચ્યા પછી, તીર્થયાત્રીઓ 13 કિલોમીટર ટ્રેકિંગ રૂટ ચાલીને મંદિર સુધી પહોંચી શકે છે. તમે ટટ્ટુ/ઘોડા, પાલકી દ્વારા પણ મંદિર સુધી પહોંચી શકો છો.
આખા વર્ષ દરમિયાન વૈષ્ણો દેવીના દર્શન કરી શકાય છે. ઉનાળો હોય, ચોમાસું હોય કે શિયાળો હોય, તમને લાખો પ્રવાસીઓ મા વૈષ્ણો મંદિરમાં દેવીના આશીર્વાદ લેવા માટે ઉમટી પડે છે. જો કે નવરાત્રિ દરમિયાન ભીડ ઘણી વધારે હોય છે અને જો તમારે તેનાથી બચવું હોય તો ઉનાળા કે ચોમાસાની ઋતુમાં વૈષ્ણોદેવીની મુલાકાતનું આયોજન કરો. તમે દિવસના કોઈપણ સમયે વૈષ્ણોદેવીની મુલાકાત લઈ શકો છો,
પરંતુ જો તમારે ભીડથી બચવું હોય તો વહેલી સવારે એટલે કે સૂર્યોદય પહેલા વૈષ્ણોદેવીની મુલાકાત લેવાનો શ્રેષ્ઠ સમય છે. વાસ્તવમાં તે દરમિયાન ભીડ ઘણી ઓછી હોય છે. વૈષ્ણો દેવી યાત્રા માટે ઓનલાઈન બુકિંગ યાત્રા શરૂ થવાના બરાબર 60 દિવસ પહેલા સવારે 10 વાગ્યે ખુલે છે. આ બુકિંગ મુસાફરીની તારીખના 4 થી 60 દિવસ પહેલા કરવાની રહેશે. શ્રદ્ધાળુઓએ તેમની યાત્રા સ્લિપની પ્રિન્ટઆઉટ સાથે માન્ય ફોટો ઓળખ પુરાવા સાથે રાખવાની જરૂર છે.
તમે શ્રી માતા વૈષ્ણો દેવી મંદિર માટે યાત્રા પારચી ઑફલાઇન પણ બુક કરી શકો છો. ઑફલાઇન બુકિંગ સ્લિપ સિસ્ટમ યાત્રા રજીસ્ટ્રેશન કાઉન્ટર કટરા બસ સ્ટેન્ડ, કટરા રેલ્વે સ્ટેશન અને તારાકોટ માર્ગ પર ઉપલબ્ધ છે. અમે તમને જણાવી દઈએ કે વૈષ્ણો દેવી યાત્રા પારચી સંપૂર્ણપણે કોમ્પ્યુટરાઈઝ્ડ અને મફત છે અને તેના વિના તમને બાણગંગા ચેકપોસ્ટથી પાછા મોકલવામાં આવશે. તેથી માતા વૈષ્ણો દેવી મંદિર માટે આ સ્લિપ ઓનલાઈન અથવા ઓફલાઈન બુક કરવાનું સુનિશ્ચિત કરો.
હેલિકોપ્ટર દ્વારા વૈષ્ણો દેવી મંદિર કેવી રીતે પહોંચવું ભક્તો કટરાથી હેલિકોપ્ટર દ્વારા વૈષ્ણો દેવી મંદિર પહોંચી શકે છે. હેલિકોપ્ટર તમને પવિત્ર ગુફાથી માત્ર 2.5 કિલોમીટર દૂર સાંજીછટ ખાતે ડ્રોપ કરશે. ઓનલાઈન હેલિકોપ્ટર બુકિંગની સુવિધા શ્રાઈન બોર્ડની સત્તાવાર વેબસાઈટ પર ઉપલબ્ધ છે. મુસાફરીના 60 દિવસ પહેલા એડવાન્સ બુકિંગ કરાવી શકાય છે. મુસાફરોએ માન્ય ID પ્રૂફ, એડ્રેસ પ્રૂફ અને ડેબિટ/ક્રેડિટ કાર્ડ સાથે રાખવાનું રહેશે જેમાંથી ચુકવણી કરવામાં આવી છે. કોઈપણ દસ્તાવેજની ગેરહાજરીથી બોર્ડિંગનો ઇનકાર થઈ શકે છે.
વૈષ્ણો દેવી મંદિરમાં અને તેની આસપાસ જોવાલાયક સ્થળો
ચરણ પાદુકા
બાણગંગા
ભૈરવનાથ મંદિર
બાબા ઘનસાર
ભીમગઢ કિલ્લો
ક્રિમચી મંદિર (પાંડવ મંદિર)
સાનાસર
ડેરા બાબા બંદા
રણબીરેશ્વર મંદિર
બાગ-એ-બહુ
હિમકોટી
રહેવાની વ્યવસ્થા
શ્રી માતા વૈષ્ણોદેવી શ્રાઈન બોર્ડ યાત્રિકોની સુવિધા માટે મફત અને ભાડેથી રહેઠાણ પૂરું પાડે છે. મફત આવાસ હેઠળ, તમે અધકુવારી, સાંજીછટ અને બિલ્ડિંગમાં સ્થિત હોલમાં રહી શકો છો. યાત્રાળુઓ આ હોલમાં રાત વિતાવી શકે છે. આ સિવાય તમે તમારા બજેટ પ્રમાણે રૂમ પણ બુક કરાવી શકો છો.