મસૂરી હિલ સ્ટેશન ઉત્તરાખંડની રાજધાની દેહરાદૂન પાસે છે. મસૂરી એટલી સુંદર જગ્યા છે કે તમને અહીં વારંવાર જવાનું મન થશે. આ જ કારણ છે કે આ હિલ સ્ટેશનને પર્વતોની રાની પણ કહેવામાં આવે છે. તમે જ્યારે ઈચ્છો ત્યારે આ સુંદર સ્થળની મુલાકાત લઈ શકો છો. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે પહેલા આ જગ્યાએ ભારતીયોના આવવા પર પ્રતિબંધ હતો. અહીં ‘Indians Not Allowed’ ખાસ ભારતીયો માટે લખવામાં આવ્યું હતું.
મસૂરીની સ્થાપના અંગ્રેજોએ કરી હતી
મસૂરીને અંગ્રેજોએ વસાવ્યું હતું. એવું કહેવાય છે કે 1823માં અંગ્રેજી સરકારના એક વહીવટી અધિકારી એફ.જે. શોર અહીં આવ્યો. તેઓ પર્વતો પર ચડતા-ચડતા આ સ્થળે પહોંચ્યા હતા. તેણે જોયું કે આ જગ્યાએથી દૂન ખીણનો સુંદર નજારો દેખાય છે. તે અહીંના પ્રાકૃતિક દ્રશ્યોથી મોહિત થઈ ગયો અને તેણે શિકાર માટે પાલખ બનાવવાનું નક્કી કર્યું.
થોડા સમય પછી અંગ્રેજોએ અહીં પહેલી ઈમારત બનાવી. 1828માં લેન્ડૌર માર્કેટનો પાયો નાખવામાં આવ્યો હતો. 1829 માં શ્રી. લોરેન્સે લેન્ડૌર માર્કેટમાં પ્રથમ દુકાન ખોલી. 1926-31 ની વચ્ચે, મસૂરી સુધી ધાતુવાળા રસ્તાઓ પહોંચી ગયા અને અહીં વસાહતો ઝડપથી વધવા લાગી.
ભારતીયોની અવરજવર પર પ્રતિબંધ હતો
આજે ભલે તમે જ્યારે ઇચ્છો ત્યારે મસૂરી જવાનો પ્લાન બનાવી શકો, પરંતુ બ્રિટિશ કાળમાં ભારતીયોને અહીં ચાલવાની પણ છૂટ નહોતી. મસૂરીના મોલ રોડ પર અંગ્રેજોએ દીવાલ પર મોટા અક્ષરોમાં લખ્યું હતું – ‘ઇન્ડિયન્સ એન્ડ ડોગ્સ નોટ એલોડ’. જોકે આ નિયમ પંડિત મોતીલાલ નેહરુએ તોડ્યો હતો. નેહરુ પરિવારને આ જગ્યા ખૂબ પસંદ હતી. વર્ષ 1920-1940 દરમિયાન તેઓ અવારનવાર અહીં આવતા હતા.
મસૂરીનું નામ કેવી રીતે પડ્યું
મસૂરીનું નામ મન્સૂર પ્લાન્ટ પરથી પડ્યું જે અહીં મોટા પાયે ઉગે છે. પહેલા તેને મન્સૂરી કહેવામાં આવતું હતું, પછી તે મસૂરી તરીકે ઓળખાવા લાગ્યું. આજે પણ તમને કેટલાક વૃદ્ધ લોકો આ જગ્યાને મન્સૂરી કહેતા જોવા મળશે. જો તમારે પણ મસૂરીની મુલાકાત લેવી હોય તો તમે તમારી સુવિધા અનુસાર ટ્રેન, બસ, કાર અને ફ્લાઈટ વગેરે દ્વારા અહીં પહોંચી શકો છો. મસૂરીનું સૌથી નજીકનું એરપોર્ટ જોલી ગ્રાન્ટ (દેહરાદૂન) છે અને તમારે પહેલા ટ્રેન દ્વારા દહેરાદૂન પહોંચવું પડશે. આ પછી તમે દેહરાદૂનથી મસૂરી ફરવા જઈ શકો છો. જો તમે બસ દ્વારા મસૂરી પહોંચવા માંગો છો, તો ઘણી બસો દિલ્હીથી મસૂરી જાય છે.
