ભારતની સંસ્કૃતિ અને આધ્યાત્મિકતાની ચર્ચા માત્ર કોઈ એક ગામ, શહેર કે રાજ્યમાં જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં પ્રસિદ્ધ છે. ઉત્તર-પૂર્વથી પશ્ચિમ અને દક્ષિણથી ઉત્તર સુધી, એવા કરોડો પ્રાચીન મંદિરો છે જેના વિશે કોઈને કોઈ ચમત્કારિક અને રસપ્રદ વાર્તાઓ સાંભળવા મળતી રહે છે. દેશનું હૃદય કહેવાતા મધ્યપ્રદેશમાં એક એવું મંદિર છે જેના વિશે તે છે. જણાવ્યું કે આ અનોખું મંદિર વર્ષમાં માત્ર એક જ દિવસ માટે ખુલે છે અને પછી તેને બંધ કરી દેવામાં આવે છે.
આપણે જે અનોખા મંદિરની વાત કરી રહ્યા છીએ તેનું નામ સોમેશ્વર મહાદેવ મંદિર છે. આ પવિત્ર મંદિર ભગવાન શિવને સમર્પિત છે. સોમેશ્વર મહાદેવ મંદિર મધ્યપ્રદેશના અન્ય કોઈ જિલ્લામાં નથી, પરંતુ રાયસેન જિલ્લામાં છે. આ મંદિર ટેકરીની ટોચ પર આવેલું છે. તે રાયસેન કિલ્લાની નજીક આવેલું છે. સોમેશ્વર મહાદેવ મંદિરનો ઈતિહાસ ખૂબ જ રસપ્રદ છે. આ પવિત્ર મંદિરનું નિર્માણ 12મી સદીમાં થયું હોવાનું કહેવાય છે.
પૌરાણિક માન્યતા છે કે આ મંદિરનું નિર્માણ એવી રીતે કરવામાં આવ્યું હતું કે સવારના ઉગતા સૂર્યના કિરણો પડતાની સાથે જ સોમેશ્વર મહાદેવનો કેટલોક ભાગ સોના જેવા સોનેરી પ્રકાશથી ચમકતો હતો. આજથી નહીં પરંતુ આઝાદીના સમયથી સોમેશ્વર મહાદેવ મંદિર વર્ષમાં માત્ર એક દિવસ ખુલે છે અને પછી બંધ થાય છે. કહેવાય છે કે આ પવિત્ર મંદિર મહાશિવરાત્રી દરમિયાન જ ખુલે છે અને સાંજે બંધ થાય છે.
કહેવાય છે કે આ મંદિર વર્ષ 1947થી બંધ છે. ઘણા લોકોનું માનવું છે કે મંદિર અને મસ્જિદના વિવાદને કારણે આ મંદિરને તાળું મારવામાં આવ્યું છે જેથી સમુદાયો વચ્ચેના સંબંધો બગડે નહીં. આ પછી બધાને આ મંદિરમાં પ્રવેશતા અટકાવી દેવામાં આવ્યા હતા.સોમેશ્વર મહાદેવ મંદિર આજે પણ ભક્તો માટે ખૂબ જ વિશેષ સ્થાન માનવામાં આવે છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે જે પણ ભક્ત સાચા મનથી ભગવાન શિવના દર્શન કરવા પહોંચે છે, તેની બધી મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. તમને જણાવી દઈએ કે મહાશિવરાત્રી દરમિયાન મંદિર પાસે ભવ્ય મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે મહાશિવરાત્રી સિવાય અન્ય દિવસોમાં પણ ઘણા લોકો મંદિરના દ્વાર પર પૂજા કરે છે.